Een brouwerij is een onderneming met een eigen brouwinstallatie. Dat klinkt logisch maar schijn bedriegt. In ons land zijn er namelijk veel bedrijven die niet zozeer bierbrouwen maar wel bier verhandelen (onder eigen merk elders laten maken). De kunst van bier maken, wordt brouwen genoemd. Maar het brouwen is slechts een klein deeltje uit het gehele proces. Bier wordt gebrouwen uit gerst, hop, gist en water en dan vooral heel veel water. Om die reden waren brouwerijen vaak gevestigd in de buurt van een bron met geschikt water. Van oorsprong waren de brouwerijen vaak gevestigd in steden en dorpskernen maar door de stankoverlast moesten ze dikwijls verhuizen naar de rand. Een van de oudste brouwerijen is de Bayerische Staatsbrauerei Weihenstephan: Deze brouwerij bestaat sinds 1040. De oudste kloosterbrouwerij dateert uit 1050 en is gevestigd in Weltenburg. In België is het brouwen bijna tot kunst verheven. Rond 1900 waren er ruim 3375 brouwerijen, maar daarvan waren erin 2.000 nog maar een kleine 100 over. Je kunt natuurlijk eenvoudig zelf bier laten bezorgen, maar in deze blog vertellen we je hoe het zelf gemaakt wordt.
Het belang van water en graan
De basisingrediënten van bier zijn; water, graan, hop en gist. Het water is super belangrijk. Het moet zuiver zijn en daarom wordt het vaak in de brouwerij nog gekookt en gezuiverd. Tegenwoordig wordt er ook veel leidingwater gebruikt, maar omdat dit per plek verschilt, kan dit ook gevolgen hebben voor de smaak. Om smaakverschillen te voorkomen, wordt het water tegenwoordig eerst behandeld (o.a. door toevoegingen van CaCl2 etc). Graan is het andere belangrijke bestanddeel. Traditioneel wordt er gerst gebruikt. Gerst heeft veel zetmeel. Dat is weer van belang voor de vergisting (het maken van alcohol). Gerst heeft een typuische eigen smaak en het gerstemout is makkelijk te verwerken. Tegenwoordig worden er ook andere granen gebruikt zoals tarwe voor witbier, rogge, haver, mais of rijst.
Hop en de typische bier afdronk smaak
Hop is nodig voor de smaak, gist voor het brouwproces. Hop geeft aan bier de typische bittere nasmaak. Hop (en de kwaliteit van de hop) is daarom heel belangrijk voor de uiteindelijke smaak. Hop kan kruidig, bitter of juist weer aromatisch zijn. Het juiste recept en de juiste kwaliteit van de hop geeft het bier de sublieme eigen smaak. Tegenwoordig gebruiken brouwers soms ook kruidenmengsels in plaats van hop.
Gist en het maken van alcohol
De vergisting van suikers speelt een belangrijke rol in de productie van bier. Gist zet suikers om in koolzuur en alcohol. Bij wijn wordt daarbij gebruik gemaakt van de natuurlijke suikers in druiven of appel, maar bij bier is het basis materiaal graan. Graan bevat van zichzelf nauwelijks suikers. Om die reden moet gerst eerst verwerkt worden tot wort. Dat gebeurd in tijdens het mouten, het verwerken/ bewerken van de gerst tot mout. De mout pap die uiteindelijk ontstaat (wort genoemd) bevat moutsuikers. Die moutsuikers ontstaan uit het zetmeel van de mout en eventueel andere ongemoute granen. Wort ontstaat dus door het mouten en is bepalend voor de smaak van het bier.
Gist is nodig om de suikers om te zetten naar alcohol, maar iedere gist stand heeft weer zijn eigen karakter en zal dus resulteren in een eigen bier. Om die reden gebruiken brouwers vaak hun eigen gist omdat dit een eigen karakter geeft aan het bier. Meer lezen over bier, dat kan bekijk ook eens deze blog Beerwulf.